Met behulp van ringleiding-, FM- en infraroodsystemen kun je op jouw hoortoestel bepaalde geluiden ontvangen, bijvoorbeeld van radio, televisie of als iemand door een microfoon spreekt. Deze geluiden worden mono doorgegeven.

Met bepaalde streamers of door gebruik te maken van ‘direct audio input’ kun je ook stereogeluiden versterkt op jouw hoortoestel ontvangen.

Daarnaast zijn er speciale koptelefoons en speciale luidsprekerboxen voor slechthorenden.

Ringleiding

Met een ringleiding kun je de radio, tv, dvd, computer, telefoon of een spreker die een microfoon gebruikt beter horen. Er zijn verschillende soorten ringleidingen. Sommige ringleidingsystemen zijn geschikt om bij je thuis te (laten) aanleggen. Andere zijn geschikt voor gebouwen zoals theaters, kerken, crematoria, buurthuizen, kantoren en scholen, of voor bijvoorbeeld vergaderzalen.

De meeste ringleidingversterkers hebben een volumeknop om het geluid harder en zachter te zetten. Zo hoef je de tv niet harder te zetten om goed te kunnen horen. Ook hebben ringleidingversterkers vaak een toonregelaar om de lage of hoge tonen te versterken.

Er zijn ook speciale ringleidingsystemen die je kunt aansluiten op jouw MP3-speler, discman of computer: een halslus (mono-geluid), een stereoset met ringleidingshaakjes die je achter jouw oren haakt, een snoertje met inductieplaatjes of een snoertje met audioschoentjes dat je aansluit op jouw hoortoestel.

Een ringleidingsysteem bestaat uit een versterker en een ringleidingdraad (‘inductielus’) die meestal langs de plinten loopt. De geluidsbron, bijvoorbeeld de tv, is aangesloten op een versterker. Deze versterkt het geluid van de geluidsbron en stuurt het in de vorm van stroom door de ringleidinglus. Zo ontstaat een magnetisch veld. Als je je in dit magnetisch veld bevindt, dus binnen de ringleidinglus, kun je met de T-stand van jouw hoortoestel het geluidssignaal ontvangen, zonder dat je last hebt van achtergrondgeluid.

Voordelen:

• Met een ringleiding kun je door de ruimte lopen en toch overal alles goed horen. De afstand tussen jou en de geluidsbron is niet belangrijk.
• Een ringleiding kan door meerdere slechthorenden tegelijk worden gebruikt.

Nadelen:

• Ringleidingen die dicht bij elkaar zijn aangelegd (bijvoorbeeld bij appartementen boven of naast elkaar) kunnen elkaar storen. Dan kun je beter een speciale koptelefoon gebruiken. Een FM-systeem is een mogelijk alternatief, tenzij veel bewoners in het gebouw hiervan gebruikmaken, dan is infraroodapparatuur een betere oplossing. Een andere oplossing kan een ringleidingkussen op de stoel zijn. Dit is wel met een draad verbonden met de versterker.
• Ook tl-lampen, veel staal of een krachtig magnetisch veld kunnen storing op de ringleiding veroorzaken.
• De inductieve signaaloverdracht kan alleen monogeluid weergegeven en geen stereogeluid.

Let op!

Bij veel moderne hoortoestellen moet de (M/)T-stand worden geprogrammeerd. Vraag hiernaar bij jouw audioloog of audicien. Soms kan een (M/)T-stand ook in een accessoire (streamer) zijn verwerkt.

Bij sommige hoortoestellen is geen T-stand mogelijk, omdat het toestel te klein is.

FM

Bij FM of 2,4 GHz-systemen sluit je een zender aan op bijvoorbeeld jouw televisie of hifi-apparatuur. De ontvanger hang je om jouw nek (‘halslus’) en je zet jouw hoortoestel op de T-stand. De ontvangers hebben een volumeknop, zodat je zelf het geluidsniveau kunt regelen. Bij FM communiceren een zender en een ontvanger met elkaar via radiogolven.

Voordelen:

• FM-golven gaan dwars door muren, deuren en ruiten. Je kunt dus ook in andere ruimten naar bijvoorbeeld de radio luisteren.
• Er hoeft geen draad door de ruimte gelegd te worden, infrarood is eventueel verplaatsbaar.
• FM wordt niet verstoord door bijvoorbeeld zonlicht of het wegdraaien van de zender.
• Je kunt een FM-ontvanger ook zonder hoortoestel gebruiken, met een draadloze kinbeugel: een speciale, versterkte koptelefoon.

Nadelen:

• Omdat FM-golven overal doorheen gaan, kan het storing geven als jouw buren dezelfde FM-zender en -ontvanger hebben die op hetzelfde kanaal staat.
• De signaaloverdracht kan stereo zijn, maar als een halslus aan de ontvanger gebruikt wordt, hoor je alleen monogeluid.

Infrarood

Een infrarood zender sluit je aan, bijvoorbeeld op jouw televisie of hifi-apparatuur. De ontvanger hang je om jouw nek (‘halslus’) en je zet jouw hoortoestel op de T-stand. De ontvangers hebben een volumeknop, zodat je zelf het geluidsniveau kunt regelen.
Infrarood kan thuis worden ingezet, maar wordt soms ook gebruikt in bijvoorbeeld theaters. Dan is er één zender met meerdere ontvangers. De bezoekers krijgen een kinbeugel (een speciale, versterkte koptelefoon) of halslus te leen. Een kinbeugel kun je zonder hoortoestel gebruiken; bij gebruik van een halslus zet je jouw hoortoestel op de T-stand.
Bij een infraroodsysteem communiceren een zender en een ontvanger met elkaar via infrarood licht. Een infraroodsysteem werkt alleen als de zender en ontvanger elkaar kunnen zien.

Voordelen:

• Er hoeft geen draad door de ruimte gelegd te worden, infrarood is eventueel verplaatsbaar.
• Infrarood kan niet storen in nabijgelegen kamers of ruimten, omdat het alleen werkt als er ‘oogcontact’ is tussen zender en ontvanger.
• Je kunt een infraroodontvanger ook zonder hoortoestel gebruiken: met een draadloze kinbeugel.

Nadelen:

• Infrarood beperkt jouw bewegingsvrijheid tijdens het luisteren. Zodra er geen ‘oogcontact’ is tussen zender en ontvanger, is er geen signaal meer.
• De signaaloverdracht kan stereo zijn, maar als een halslus aan de ontvanger gebruikt wordt, hoor je alleen monogeluid.

Streamers

Veel hoortoestelfabrikanten hebben ook Bluetooth zender/ontvangersystemen: streamers. Audiosignalen worden draadloos door de streamer ontvangen en vervolgens draadloos doorgeleid naar de hoortoestellen waar een ontvangertje is ingebouwd.

Voordelen:

• Sommige streamers geven een monosignaal af, maar er zijn er ook die een stereosignaal afgeven.
• Omdat het merkgebonden is, klinkt het geluid ‘natuurlijker’.

Nadelen:

• Door de Bluetooth-techniek kan het stereosignaal zodanig vertraagd worden, dat het geluid na-ijlt op het beeld en dus niet helemaal lipsynchroon is, wat bij het tv-kijken ergerlijk kan zijn.
• Als je als hoortoestelgebruiker de microfoons van de hoortoestellen open laat staan om ook de omgevingsgeluiden te kunnen waarnemen en jouw partner beluistert hetzelfde programma via de luidsprekers van de audio- of tv-installatie, dan ontstaat een echo doordat het luidsprekergeluid uit de omgeving eerder wordt waargenomen dan het vertraagde Bluetooth-signaal. Ook bij zogenaamde open aanpassingen kan zo’n echo ontstaan.
• Hoortoestellen die met streamers werken, hebben een ingebouwde extra ontvanger en zijn daardoor duurder in aanschaf.
• De batterijconsumptie van deze hoortoestellen is groter.
• Een streamer is merkgebonden, dus als je overgaat op een ander merk hoortoestel, moet de streamer ook worden vervangen.

Direct Audio Input

De Direct Audio Input (DAI) is een mogelijkheid die bijna alle achter-het-oortoestellen bieden. De inductie-neklus die met een zogenaamde 3,5 mm jackplug aan de ontvanger zit, wordt losgekoppeld. In plaats daarvan koppel je een Y-snoertje vast met een 3,5 mm stereo jackplug dat aan elk been van het tweebenige eind een audioschoentje heeft. Deze audioschoentjes worden aan de DAI-koppeling van de hoortoestellen geklikt.

Voordelen:

• Op deze manier kan stereogeluid worden weergegeven.
• Bovendien wordt door de directe invoer van het elektrische stereosignaal in het hoortoestel het frequentiebereik van de hoortoestelversterkers volledig benut.
• Ook zijn draadloze GSM headsets, MP3-spelertjes e.d. via dit DAI-snoertje en de 3,5 mm jackplug te verbinden.
• Het is een goedkope oplossing. DAI-kabeltjes kosten circa € 50,- (excl. verzendkosten) en zijn verkrijgbaar bij Sennheiser of bij de Engelse website Deafequipment (AV equipment & accessories > audio leads). Je kunt ook vragen of jouw audicien de kabeltjes voor je wilt bestellen.

Nadelen:

• Voorwaarde is dat jouw hoortoestellen aansluitmogelijkheden hebben voor audioschoentjes.
• Een snoertje met audioschoentjes tussen jouw hoortoestel en het ontvangertje moet zorgen voor de verbinding, het is dus geen draadloze oplossing.

Speciale koptelefoon

Tv, radio of muziek luisteren kan ook via een speciale koptelefoon die je aansluit op de versterker. Dergelijke koptelefoons zijn soms links en rechts apart instelbaar. Vrijwel altijd kan een koptelefoon rechtstreeks op een televisie aangesloten worden. Bij aansluiting op de TV schakelen somd de luidsprekers uit, zodat huisgenoten niets meer horen. Vaak kan het ook aangesloten worden zonder dat dit gebeurt. Vraag dit goed na bij aanschaf.

Luidsprekers (speakers)

Voor hoortoestelgebruikers klinkt het geluid van luidsprekers vaak niet prettig en onnatuurlijk. Vooral als de luidspreker hard staat, wordt het geluid vaak vervormd. Tegenwoordig zijn er luidsprekers op de markt die ongewenste geluidseffecten tegengaan en een helder, natuurlijk geluid geven. Hierdoor kunnen slechthorenden zonder ringleiding of infraroodsysteem prettiger naar muziek luisteren of tv kijken. Ook kunnen soundbars handig zijn.

Hulpmiddelen proberen

Om zo goed mogelijk gebruik te maken van jouw hulpmiddel, is het belangrijk dat je alle mogelijkheden kent en precies weet hoe het werkt. Je kunt de hulpmiddelen proberen bij een vestiging  van HOORinfotheek. Wel heb je hiervoor een verwijzing van jouw huisarts of audioloog nodig en vallen de kosten van een bezoek onder het eigen risico of je kunt een bezoek brengen op eigen rekening (2017: € 50,-). Ook kun je verdere informatie vragen bij audiologische centra. Kijk bij Zoek & kies Audiologische centra welke centra speciale ruimtes hebben waarin je de hoorhulpmiddelen kunt proberen.

Vergoeding

Overige hoorhulpmiddelen komen voor 100% vergoeding van de zorgverzekeraar in aanmerking, wanneer jouw gehoorverlies (gemiddelde van metingen bij 1000, 2000 en 4000 Hz)) 35 dB of meer is en je volgens het protocol deze hoorhulpmiddelen nodig hebt om goed te kunnen functioneren. Jouw verzekeraar kan je hierover nader informeren.

Zorgverzekeraars hebben contracten met bepaalde leveranciers. Daardoor kan het voorkomen dat je een ander merk krijgt, dan je zelf zou hebben uitgekozen. Als je het hiermee niet eens bent, kun je een beroep doen op de restitutie van jouw zorgverzekering. Het kan zijn dat je het merk van jouw voorkeur dan wel kunt krijgen, maar dat je dan het marktconforme tarief vergoed krijgt en een gedeelte zelf moet bijbetalen.

Als je een hulpmiddel nodig hebt om jouw werk goed te kunnen uitoefenen, dan kom je alleen in aanmerking voor een vergoeding van het UWV voor een voorziening als het hulpmiddel niet gekoppeld is aan jouw hoortoestel. De aanvraag moet door jouw werkgever worden gedaan.

Daarnaast kun je mogelijk in aanmerking komen voor een vergoeding van de gemeente (Wmo). Heb je de hulpmiddelen nodig voor jouw maatschappelijke participatie (bijvoorbeeld vrijwilligerswerk, lokale politieke activiteiten) of wil je dat er voorzieningen komen in openbare gebouwen (bijvoorbeeld het theater), dan zou dit kunnen vallen onder de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Voor informatie kun je terecht bij jouw gemeente. Overigens merken wij dat weinig gemeenten voorzien in individuele voorzieningen bij de uitvoering van de Wmo. Wel zijn er succesvolle voorbeelden voor aanleg voorzieningen in openbare gebouwen.

Kijk bij Zoek & kies Gebouwen welke openbare gebouwen (goedgekeurde) voorzieningen voor slechthorenden hebben.

De kosten voor hoorhulpmiddelen zijn onder bepaalde voorwaarden aftrekbaar voor de Belastingen.