Straling van bijvoorbeeld NMR, MRI of CT-scanners kunnen jouw hoortoestel beschadigen. Draag jouw hoortoestel daarom niet tijdens deze of soortgelijke scanprocedures. Het ziekenhuispersoneel is hier lang niet altijd van op de hoogte, maar fabrikanten van hoortoestellen vermelden het bijna allemaal in de handleiding. Als jouw hoortoestel kapot gaat als gevolg van een scan, kan dit dus betekenen dat je de reparatie of vervanging niet vergoed krijgt.

Andere soorten scanners (inbraakalarm, bewegingsmelders, radioapparatuur, mobiele telefoons, etc.) bevatten minder straling en beschadigen jouw hoortoestel niet. Ze kunnen echter wel tijdelijk de geluidskwaliteit van jouw hoortoestellen beïnvloeden of vreemde geluiden zoals gekraak veroorzaken.

De mate waarin je kunt ‘horen’ heeft niet alleen te maken met hoe goed jouw oren (nog) functioneren, maar is afhankelijk van veel meer zaken. Het gaat er niet alleen om of je geluiden hoort, maar welke informatie deze geluiden jou geven. Met andere woorden: als je iets laat vallen, hoor je niet alleen een geluid, maar aan het soort geluid herken je ook vaak wat je hebt laten vallen en afhankelijk van waar je het geluid hoort weet je ook waar je moet zoeken. Als je met iemand praat dan gaat het er niet alleen om dat je hoort dat iemand iets zegt, maar dat je ook verstaat wat er gezegd wordt.

Complexiteit vraagt om maatwerk

Als je minder goed ‘hoort’ en je overweegt om dit te compenseren met een gehoorapparaat, dan is de keuze van een toestel niet alleen afhankelijk van jouw mate van gehoorverlies (hoeveel geluid kan jouw oor nog waarnemen bij verschillende toonhoogtes), maar o.a. ook van het soort gehoorverlies (waar in het oor is er iets kapot), van de mate waarin jouw oren kunnen samenwerken (nodig om te kunnen bepalen waar geluiden vandaan komen), de nagalm in jouw oren (wat storend kan werken), hoe jouw hersenen werken, hoe taalvaardig je bent en hoeveel inspanning het horen je kost en in welke situaties je regelmatig komt (rustige omgeving of met veel lawaai om je heen). Kortom, horen is een prachtig iets, maar ook heel complex. Dat maakt ook dat het kiezen van een hoortoestel en het juist afstellen ervan alleen maar door een specialist gedaan kan worden in overleg met jou. Het is ook de reden waarom twee mensen met eenzelfde mate van gehoorverlies (dezelfde meetresultaten bij een toonaudiogram) toch heel verschillende hoortoestellen nodig hebben.

En volgens de wet heb je recht op vergoeding van die hoorhulpmiddelen, waarmee jij goed kunt functioneren. Welke dat zijn is dus een zoektocht die je samen met specialisten doorloopt.

Het is goed mogelijk dat je voor hetzelfde merk en type hoortoestel bij verschillende audiciens verschillende prijzen betaalt. Dit heeft diverse oorzaken:

• Veel audiciens(ketens) hebben contracten met zorgverzekeraars afgesloten. Door deze contracten kunnen er verschillen zijn in de kosten die de audicien berekent voor de hoortoestellen.
• Audiciens verrekenen de tijd (arbeidsloon) die ze reserveren om tot een goede aanpassing van het hoortoestel te komen door in de verkoopprijs. Ook de mate waarin de winkel is uitgerust met meet- en regelapparatuur, kan een rol spelen.
• Sommige audiciens bieden service die ze verrekenen in de toestelprijs, daar waar anderen die service apart berekenen. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheid tot huisbezoek door de audicien, maar ook aan nazorg en verzekeringen tegen verlies en diefstal.
• Er zijn audiciens die graag hun marktaandeel vergroten door speciale marketingacties te houden. Bijvoorbeeld door uw eigen bijdrage voor hun rekening te nemen.

Inzicht

Door bij Zoek & kies Verzekeringen te laten zien welke verzekeraars met welke audiciens een contract hebben afgesloten en tegen welke tarieven, kan jij een bewuste keuze maken. Je zou verwachten dat hoe lager het tarief, hoe minder jij zelf betaalt. Je hebt immers als je 18 jaar of ouder bent een eigen bijdrage van 25%. Toch laat onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek (CQI/PREM) het tegenovergestelde zien. Hoe lager de tarieven die verzekeraars afspreken met audiciens, hoe hoger het gemiddelde bedrag dat jij bijbetaalt. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat bij lage tarieven en vooral bij selectieve inkoop van verzekeraars (contracten met maar een paar audiciens), er vaker een beroep wordt gedaan op restitutie en op ‘upgraden’. Dit is volgens Stichting Hoormij echter niet zoals verzekerde zorg volgens de wet is bedoeld. Je hebt recht op vergoeding van dat hoortoestel waarmee jij goed kunt functioneren. Laat je dus niet te snel overhalen om te ‘upgraden’ of zelfs het hoortoestel helemaal zelf te betalen.

Gedragscode

De audicien heeft de vakkennis in huis om te beoordelen welke hoortoestellen passen bij jouw gehoorverlies en jouw wensen. Je behoort dat toestel te krijgen waarmee jij prima kunt functioneren. Dit wil zeggen: passend bij jouw (mate en type) gehoorverlies en aansluitend bij jouw voorwaarden. Een audicien moet je altijd een hooroplossing binnen de verzekerde zorg aanbieden. Bijbetalen mag alleen voor extra eigenschappen van een hoortoestel die je niet echt nodig hebt om te kunnen functioneren. Het lastige is dat wat ‘extra’ is, per persoon verschilt.

Heb je een cochleair implantaat (implanteerbaar hoortoestel CI), dan is dat van belang wanneer je geopereerd moet worden of bestralingen van een tumor moet ondergaan.

Chirurgische ingreep

Er wordt bij chirurgische ingrepen vaak gebruik gemaakt van elektrische instrumenten. Er bestaan ‘monopolaire’ en ‘bipolaire’ instrumenten. Bij monopolaire instrumenten gaat er één draad naar de elektrode, bij bipolaire instrumenten zijn er twee draden. Bij bipolaire instrumenten vloeit de stroom niet door jou als patiënt, maar van het ene punt van bijvoorbeeld de pincet, naar het andere punt van de pincet. Hierdoor kan met een lage stroom en met weinig schade aan dieper weefsel selectief een vaatje worden dichtgebrand of kan er selectief worden gesneden.

Draag je een cochleair implantaat (CI) dan moet je voorzichtig zijn bij het opereren met een monopolair instrument.  Monopolaire instrumenten mogen in ieder geval niet gebruikt worden wanneer je geopereerd moet worden aan jouw hoofd of nek, omdat de inductiestroom schade aan het cochleaire weefsel of blijvende schade aan jouw implantaat kan veroorzaken. Wij adviseren je contact op te nemen met jouw CI-leverancier om te achterhalen of operatie met monopolaire instrumenten op verdere afstand van jouw CI is toegestaan.

Je mag wel geopereerd worden met een bipolair instrument, maar de cauterisatie-elektroden mogen niet in contact komen met jouw implantaat en moeten op tenminste 1 cm van jouw extracochleaire elektroden worden gehouden.

Tip! Bij een operatie kan er gewerkt worden met een algehele narcose of een ruggenprik. Bij een algehele narcose, mag je jouw spraakprocessor ophouden. Je kunt vragen of iemand jouw processor er af wilt halen als je eenmaal in slaap bent en deze voorzichtig in een bakje willen bewaren. Wil je niet het risico nemen dat jouw spraakprocessor in de operatiekamer bijvoorbeeld op de grond valt en kapot gaat, dan kun je alvorens je naar de operatiekamer gaat zelf de spraakprocessor in jouw nachtkastje opbergen. Of je kunt jouw spraakprocessor en de luisterspoel op de plaats houden door een sportzweetbandje te gebruiken. Indien je voor een ruggenprik kiest, mag je ook jouw spraakprocessor ophouden, zodat je kunt horen wat er tegen je gezegd wordt.

Behandeling tumoren

Kankertumoren die niet operatief kunnen worden verwijderd, worden vaak bestraald al dan niet in combinatie met chemokuren. Er bestaan verschillende soorten bestraling, afhankelijk van de soort tumor en de plaats waar de tumor zich bevindt. Als je een CI-drager bent en je moet worden bestraald, kan het zijn dat er rekening gehouden moet worden met jouw implantaat.

Er zijn voor zover thans bij Stichting Hoormij bekend 3 soorten (precisie-)bestralingen die schade en/of vernietiging van jouw implantaatchip en/of -elektroden tot gevolg kunnen hebben:

• Radiotherapie (gamma knife),
• Radio-isotopen therapie ,
• Protontherapie ( dit is de krachtigste type straling).

Tip! Laat jouw behandelende arts contact opnemen met jouw CI-arts om te achterhalen of je bij deze bestralingen het uitwendige gedeelte van jouw spraakprocessor mag ophouden.

Tip! Zorg dat ook in noodgeval deze informatie bekend is, door dit bij jouw SOS-informatie op te nemen of door stickers te (laten) plakken op jouw medische dossiers en bijvoorbeeld in jouw agenda met daarop “LET OP! CI-DRAGER. GEEN OPERATIE MET MONOPOLAIRE CUTTING DEVICES AAN HOOFD EN NEK.”

Deze informatie geldt voor zover bij ons bekend is voor de diverse implantaten, maar wij adviseren je hierover en over de laatste stand van zaken contact op te nemen met jouw eigen leverancier en met jouw behandelende arts en CI-arts.

Bronnen: Cochlear, TU, PSI, UMCG en pluspost.

 

Oorsmeer houdt de gehoorgang ‘zuur’, waardoor bacteriën en schimmels geen kans krijgen zich te ontwikkelen en ontstekingen te veroorzaken. Oorsmeer wordt geleidelijk naar buiten getransporteerd en neemt daarmee het vuil mee. In principe is het oor zelfreinigend en hoef je deze niet extra schoon te maken. Draag je echter regelmatig oordoppen of oorstukjes van een hoortoestel, dan kan het proces van afvoer naar buiten verstoord worden. Er zijn dan diverse manieren om jouw gehoorgang schoon te houden.

Handdoek

Vaak is het al voldoende als je na het baden of douchen jouw oren schoonmaakt met een punt van de handdoek.

Haakje of uitzuigen

Vermoed je dat er een prop van oorsmeer is ontstaan, ga dan bij voorkeur naar een kno-arts die het oor schoonmaakt met een cerumenhaakje of een zuiger, waarbij de arts tegelijkertijd goed zicht heeft in de gehoorgang.

Uitspuiten

Het zogenaamde ‘uitspuiten’ dat vaak door huisartsen wordt gedaan, heeft niet onze voorkeur. Indien een oor nat wordt is de kans op infectie immers groter, zeker als het oor niet (meer) voorzien is van waterafstotend oorsmeer.

Geen oorreiniger of wattenstaafjes

Er bestaan stofzuigende oorreinigers en ook wattenstaafjes worden vaak gebruikt om de gehoorgang schoon te maken. Wattenstaafjes en dopjes of tipjes van oorreinigers kunnen echter gemakkelijk de huid in de gehoorgang beschadigen, waardoor een ontsteking kan ontstaan. Bovendien kunnen zij kleine hoeveelheden oorsmeer juist dieper in de gehoorgang duwen, waardoor uiteindelijk een afsluitende prop kan ontstaan. De zuigkracht van de stofzuigende apparaatjes is bovendien vaak te gering om goed te reinigen.

Uiteraard ben je vrij om een ‘hulpmiddel’ aan te schaffen waar jij dat wilt. Alleen is de vraag of je via deze aanbieders een optimale hooroplossing krijgt. Het vinden van een optimale hooroplossing is specialistenwerk, dat alleen in samenspraak met jou gedaan kan worden.

Kwaliteitsregels

Om tot een voor jou optimale oplossing te komen, hanteert Stichting Hoormij een aantal kwaliteitsregels:

• Een hoortoestel functioneert pas als het past bij jouw gehoorverlies, jouw luisteromstandigheden, jouw eisen en als het toestel op maat is afgesteld.
• Om jou niet alleen het juiste hoortoestel, maar ook de juiste behandeling te geven en indien nodig door te verwijzen naar een andere specialist, moet er bij het aanpassen van een hoortoestel op drie punten worden gelet:

1. 1. 1. is er sprake van een (tijdelijke of blijvende) medische oorzaak voor jouw gehoorverlies en/of zijn er aanvullende hooraandoeningen (bijvoorbeeld oorsuizen, draaiduizeligheid, overgevoeligheid voor geluid)
      2. geven de audiologische meetgegevens aanleiding om jouw gehoor nader te onderzoeken
      3. heb je aanvullende klachten bijvoorbeeld over acceptatie van jouw gehoorverlies of over jouw werkomstandigheden.
         Wordt er niet op deze drie punten gelet, dan loop je het risico dat er bijvoorbeeld een probleem over het hoofd wordt gezien.

• Een toestel vraagt om gewenning en uitproberen. Er moet dus sprake zijn van keuzevrijheid en een proefperiode van 8 weken. Bovendien moet een hoortoestel op te waarderen zijn met circa 15 dB voor het geval jouw gehoor verder achteruit gaat.

Wanneer je via internet, postorderbedrijf, supermarkt of apotheek bestelt loop je het risico dat er een medische oorzaak over het hoofd wordt gezien en je niet de juiste behandeling krijgt. Bovendien is het de vraag in hoeverre de toestellen die jij aanschaft het meest passend zijn bij jouw (soort en mate van) gehoorverlies en hooromstandigheden. Het vinden van een geschikt hoortoestel vraagt om maatwerk door de audicien, in samenspraak met jou als gebruiker. Een hoortoestel moet daarnaast goed worden afgesteld. Ook dit afstellen vereist vakmanschap en soms meerdere bezoeken aan jouw audicien. Mocht je als gevolg van jouw gehoorverlies problemen ervaren (bijvoorbeeld op jouw werk), dan zal een audicien je doorverwijzen naar een audiologisch centrum waar je adviezen krijgt over o.a. overige hulpmiddelen. Ook deze informatie en zorg loop je mis wanneer je via internet bestelt.

Op Hoorwijzer.nl staan daarom alleen bedrijven die beschikken over een aanpasruimte waar jij terecht kunt om jouw hoortoestellen op maat te laten afstellen.

Ons advies

Hoe verleidelijk het ook lijkt om te kiezen voor een min of meer standaardproduct aangeboden via internet, postorderbedrijf, supermarkt of apotheek, wij raden je het (vooralsnog) af. Pas wanneer onafhankelijk onderzoek aantoont dat hoorhulpmiddelen op deze manier aangeboden je ook werkelijk helpen om beter te verstaan, dan pas laten wij ons als patiëntenverenigingen overtuigen. Deze onderzoeken ontbreken echter vooralsnog. Wel hebben wij in samenwerking met de Consumentenbond enkele postordertoestellen laten onderzoeken. De resultaten waren teleurstellend.

Let op het verspelen van jouw recht op vergoeding

Schaf je een hoorhulpmiddel aan via een internetaanbieder, postorderbedrijf of apotheek en heb je een restitutieverzekering, dan kun je (een deel) van de aanschafprijs bij sommige verzekeraars vergoed krijgen. Wel waarschuwen wij je dat je dan ook 5 jaar met dit hoorhulpmiddel moet doen. Blijkt na enige tijd dat het aangeschafte middel niet voldoet, dan heb je doorgaans geen recht meer op een financiële bijdrage vanuit jouw zorgverzekering.

Let op! Er bestaan ook apothekers die werken met goed opgeleide audiciens en over een keurmerk ‘Erkend audicien’ beschikken. Bovengenoemde kanttekeningen zijn niet op hen van toepassing. Bij ‘Zoek & kies audiciens’  kun je achterhalen of de apotheker beschikt over het keurmerk.

Het komt niet vaak voor dat het maken van oorafdrukken voor oorstukjes op maat problemen oplevert. Toch zijn er situaties waarin voorzichtigheid geboden is.

Kinderen tot 12 jaar

Voordat een audicien het materiaal voor het maken van de afdruk in het oor kan spuiten, moet er eerst een watje geplaatst worden in de gehoorgang. Vanwege de smalle gehoorgangen van kinderen is het soms moeilijk dit watje te plaatsen. Bij de aanwezigheid van buisjes is het risico dat het materiaal om een oorafdruk te maken toch langs het watje loopt en via het buisje in de holte achter het trommelvlies terecht komt. Dit kan schade veroorzaken.

Holtes na operatie

Heb je als gevolg van een operatie te maken met radicaal holtes in jouw gehoorgang, dan is het vanwege de grilligheid van de gehoorgang en de operatieholte moeilijk een afdruk te maken.

Wijder wordende gehoorgang

Heb je gehoorgangen die naar binnen toe wijder worden, dan loop je het risico dat de afdruk er moeilijk uit te krijgen is.

Perforatie trommelvlies

Heb je een geperforeerde trommelvlies (gat in trommelvlies), dan kan het materiaal langs het watje lopen en wordt het niet door het trommelvlies gestopt en komt in de achterliggende holte. Dit kan schade veroorzaken.

Het is daarom belangrijk dat een afdruk gemaakt wordt door een gediplomeerd audicien of door een audicienmedewerker die hiertoe in de opleiding een certificaat heeft behaald dan wel een cursus met succes heeft afgerond bij Laboratorium Formaat en werkt onder verantwoordelijkheid van de audicien.

Deze audicien(medewerker) moet altijd eerst met een otoscoop in jouw gehoorgang en naar het trommelvlies kijken. Mocht hiertoe aanleiding zijn (wanneer er dus sprake is van holtes, wijder wordende gehoorgang of perforatie/buisjes), dan moet een audicien jou doorverwijzen naar een specialist: een audiologisch centrum of Laboratorium Formaat in Haarlem.

Heb je last van tinnitus (oorsuizen) dan kan een tinnitusmaskeerder helpen jouw klachten draaglijker te maken doordat geluid van buitenaf jouw tinnitusgeluiden minder van betekenis laten zijn. Heb je tinnitus en een gehoorverlies, dan is het logisch te kiezen voor een hoortoestel met ruismaskeerder, ook wel tinnitusinstrument genoemd.

Eén van de bijkomende voordelen van een maskeerder/instrument is dat het soms ook nog effect heeft als deze al is uitgeschakeld. Een nadeel kan zijn dat het met het tegengeluid van de maskeerder lastiger is om een gesprek te voeren. Heel soms kan het ook de klachten verergeren. Kijk bij Zoek & kies hoortoestellen welke hoortoestellen voorzien zijn van een tinnitusmaskeerder.

Het gebruiken van een tinnitusmaskeerder/-instrument kan ook een onderdeel van de tinnitustherapie zijn, waarbij het hulpmiddel volgens het zogenaamde ’tinnitus aanpasprotocol’ door een specialist (audioloog) wordt afgesteld. Daarnaast kunnen ook Tinnitus Retraining Therapy (TRT), Cognitieve Gedragstherapie (CGT) en ontspanningsmethodieken een onderdeel van de therapie zijn. Een goede voorbereiding volgens een behandelplan en een aanpassing volgens het protocol verhoogt de kans op een goed afgestemde maskeerder/instrument en op de acceptatie ervan. Deze zorgvuldige aanpassing vergt wel meer tijd dan een ‘normale’ hoortoestelaanpassing.

Tip!

Naast de tinnitusmaskeerders en -instrumenten, is er ook een toestroom van apps voor smartphones met diverse mogelijkheden. Vele geluiden zijn reeds beschikbaar en kunnen bijvoorbeeld via solo-apparatuur of streaming accessoires rechtstreeks op hoortoestellen, iPod en/of geluidsinstallaties gebruikt worden om jou te helpen ontspannen.