De tijd die nodig is om aan een hoortoestel te wennen, verschilt per persoon. Dit kan onder meer afhangen van:

• jouw mate van gehoorverlies;
• de aard van jouw gehoorverlies: er zijn meerdere soorten slechthorendheid;
• de tijd dat je al slechthorend bent;
• het soort hoortoestel dat je probeert;
• de situaties en de mate waarin je het hoortoestel gebruikt;
• jouw houding ten aanzien van het willen of moeten dragen.

Vaak kun je het gewenningsproces positief beïnvloeden door jouw nieuwe hoortoestel een tijdlang voor één bepaalde luistersituatie te gebruiken. Als dit goed gaat, kan je het toestel stapsgewijs in steeds meer luistersituaties gaan gebruiken. Het is daarom goed dat je hoortoestellen 8 weken op proef mag proberen.

Teken nooit een tevredenheidsverklaring als je niet goed kunt functioneren met het hoortoestel en het niet voldoet aan de vooraf besproken verwachtingen.

Het is niet raadzaam om tweedehands hoortoestellen te gebruiken. Een hoortoestel is alleen nuttig als het past bij jouw specifieke gehoorverlies (jouw soort gehoorverlies en jouw mate van gehoorverlies) én als het kundig is ingesteld. Zo niet, dan kan jouw gehoor overbelast worden en daardoor (verder) achteruitgaan. Verder is een tweedehands hoortoestel onpraktisch. Wie maakt het oorstukje, wie levert de service, hoe moet het met het gratis proberen? Tenslotte zijn tweedehands hoortoestellen vaak duur, omdat de zorgverzekeraar niets vergoed.

Pas op voor (extra) gehoorschade

Veel mensen denken ten onrechte dat een tweedehands hoortoestel geen risico op gehoorschade oplevert, omdat zij het volume zelf kunnen regelen. Dit is maar ten dele waar. Steeds meer hoortoestellen werken automatisch, dus zonder volumeknop. En zelfs als het volume handmatig te regelen is, heb je geen vat op de geluidspieken die optreden bij plotseling lawaai. Juist deze harde geluiden kunnen jouw gehoor via een onvoldoende begrensd hoortoestel (extra) schade toebrengen.

Natuurlijk staat het je vrij om binnen vijf jaar nieuwe hoortoestellen aan te schaffen. De vergoeding daarvan door jouw zorgverzekeraar is echter niet vanzelfsprekend. De zorgverzekeraar staat een tussentijdse vernieuwing van jouw hoortoestel soms toe als een kno-arts of audioloog dit noodzakelijk vindt, omdat jouw gehoor bijvoorbeeld erg achteruit is gegaan. De zorgverzekeraar wil dan een gespecificeerde aanvraag van jouw specialist ontvangen. Sommige zorgverzekeraars hebben in hun contracten afgesloten dat dit risico voor de audicien is en jouw audicien jou voor 5 jaar lang goede hoorzorg moet leveren, ook als je een ander hoortoestel nodig hebt. Vraag dus voor vervangende aanschaf binnen 5 jaar altijd informatie op bij jouw zorgverzekeraar.
Mocht jouw verzoek worden afgewezen, dan is nog altijd de keus aan jou of je het hoortoestel zelf kunt en wilt bekostigen.

Kijk bij Zoek & kies Verzekeringen hoe jouw verzekeraar denkt over vervanging binnen 5 jaar.

 

 

Naast ‘achter het oor’- en ‘in het oor’-hoortoestellen zijn er ook hoortoestellen die geïmplanteerd worden. Bekend zijn onder andere het cochleair implantaat (CI), de botverankerde hoortoestellen ( Bone Anchored Hearing Aid  BAHA en Ponto), het hersenstamimplantaat ABI en de Sound Bridge.

Deze site richt zich vooral op hoorhulpmiddelen (en dus hoortoestellen) die binnen de zorgverzekeringswet worden vergoed vanuit de ‘paragraaf hulpmiddelen’. Implantaten worden vergoed vanuit ‘specialistische zorg’. Voor informatie over implanteerbare hoortoestellen kun je terecht bij onderstaande bronnen.

Algemene site van Stichting Hoormij

Op onze algemene website www.stichtinghoormij.nl vind je informatie over verschillende aspecten van een CI en de botverankerde hoortoestellen. Op deze site staan ook verwijzingen naar persoonlijke ervaringen van BAHA-gebruikers. Neem ook eens een kijkje op de CI-keuzehulp en op de plotsdoof-keuzehulp.

OPCIweb

Dit is de website van OPCI (Onafhankelijk Platform Cochleaire Implantatie). Deze vrijwilligersorganisatie, waar Stichting Hoormij ook aan deelneemt, behartigt de belangen van mensen die een CI gebruiken of dit overwegen. Ook ouders van kinderen met een CI behoren tot de doelgroep. Op de website van OPCI vind je veel informatie, ervaringsverhalen en een forum van/voor (aanstaande) CI-gebruikers. Ook is op deze website de veldnorm CI te vinden.

Cochlear Implant Centra

In Nederland worden cochleaire implantaties uitgevoerd in de 8 academische ziekenhuizen. Een overzicht van alle CI-teams is te vinden op Opciweb.

 

Overige websites

Op internet kun je tal van websites vinden met informatie over implantaten. Wij noemen er enkele.

Zo Hoort Het

Stichting ‘Zo Hoort Het’ wil dove en slechthorende kinderen en jongeren (met en zonder CI) meer met elkaar in contact brengen en van elkaar laten leren.

Doof.nl

Doof.nl bestaat sinds 1997 en is een website voor ernstig slechthorenden en doven in de Benelux. De site biedt regelmatig nieuws over cochleaire implantatie.

Hoorreis

Om te voorzien in de informatiebehoefte van mensen die een CI gebruiken of dit overwegen, heeft Advanced Bionics het initiatief genomen voor een website waar CI-gebruikers ervaringen kunnen uitwisselen. De website heeft de naam Hoorreis gekregen. Hierop zijn ook ervaringsverhalen te vinden.

ONICI

ONICI is het Vlaams Onafhankelijk Informatiecentrum over Cochleaire Implantatie.

VLOK-CI

VLOK-CI is een Vlaamse vereniging van en voor ouders van slechthorende en dove kinderen met een CI.

 

Uw eigen specialist

Heb je vragen over jouw specifieke, individuele situatie? Neem dan contact op met de kno-arts bij wie je onder behandeling bent of gaat komen.

Leveranciers

Tenslotte kun je ook terecht bij de diverse leveranciers: Cochlear Benelux NV (leverancier van BAHA en CI in Nederland en België), Oticon Medical (leverancier van de Ponto, Advanced Bionics N.V. (CI-leverancier in Nederland en België) , MED-EL Nederland (leverancier van CI, ABI en Vibrant Soundbridge (VSB) in België. Leveranties in Nederland verlopen via Veenhuis Medical Audio B.V.), Otologics (BAHA-fabrikant).

Tip! Heb je een implanteerbaar toestel en moet je worden geopereerd of bestraald? Klik dan hier voor nadere informatie.

 

Hoe goed jouw hoortoestel tegen stof en vocht kan, kun je zien aan het IP-nummer.

Het eerste cijfer in het IP-nummer geeft aan hoe goed het hoortoestel tegen stof kan:
0 t/m 4 – niet bestendig tegen stof
5  – stofbescherming
6 – stofvrij.

Het tweede cijfer geeft aan hoe goed jouw hoortoestel tegen vocht kan:
0 niet bestendig tegen water
1 of 2 – drupdicht
3 – spatdicht
4 – plensdicht
5 – sproeidicht
6 – waterbestendig
7 – dompeldicht
8 – waterdicht
9 – vochtdicht.

Als jouw hoortoestel een laag tweede cijfer heeft,  moet je vochtige omstandigheden (regenwater, overmatige transpiratie, douchen, zwemmen, enzovoorts) zo veel mogelijk vermijden.

Tropenbehandeling

Heb je een toestel met een laag waterdichtheidscijfer en wil je daar iets aan doen, dan kan je jouw hoortoestellen bij de audicien een ’tropenbehandeling’ laten geven. Dan voorziet de fabrikant de elektronica van een soort siliconenlaagje; een nano-coating die vochtafstotend is, waardoor corrosie zoveel mogelijk wordt voorkomen. De meeste digitale hoortoestellen beschikken al over zo’n nanocoating. De kosten variëren per fabrikant, maar liggen meestal rond de € 75,-.

Hoesje

Ook SuperSeals kunnen een oplossing bieden. Dit zijn speciale rubberen hoesjes die met een tang over de hoortoestellen worden getrokken.

Droogdoosje

Wat ook werkt om beschadiging door vocht tegen te gaan is een droogdoosje waar je jouw hoortoestellen ’s nachts inlegt. Er bestaan droogdoosjes en -zakjes op elektriciteit of met droogtabletten.

Jouw audicien kan je verder informeren over deze mogelijkheden.

‘Achter het oor’-hoortoestellen kunnen zowel met open als gesloten oorstukjes in verschillende soorten en maten worden geleverd.

Open aanpassing

Er zijn hoortoestellen met een zogenaamde ‘open aanpassing’. Dit zijn hoortoestellen met zeer kleine flexibele standaard oorstukjes. De gehoorgang blijft bij deze oorstukjes open en belucht. Dit vergroot het comfort en beperkt de kans op irritaties in de gehoorgang. Er zijn ook varianten waarbij de microfoon in het oorstukje zit. Hoortoestellen met open aanpassing zijn op dit moment geschikt voor gehoorverliezen tot ongeveer 70 decibel (dB) en met name voor hogetonenverlies: doordat de gehoorgang niet volledig wordt afgesloten, worden de lage tonen langs de natuurlijke weg doorgelaten en alleen de hoge tonen versterkt doorgegeven. Deze hoortoestellen worden veel gebruikt bij ‘ouderdoms’-gehoorverlies. Het maakt het wennen aan hoortoestellen vaak makkelijker, maar soms blijven de oorstukjes niet goed op zijn plaats waardoor je hoortoestellen gaan fluiten.

Op maat

Voor de overige ‘achter het oor’-toestellen worden oorstukjes op maat gemaakt: de gesloten oorstukjes. Ook hierin bestaan allerlei varianten. Laat je door jouw audicien informeren over de mogelijkheden.

 

Hoortoestellen met een zogenoemde ‘open aanpassing’ hebben zeer kleine, flexibele, universele oorstukjes. Bij langdurig gebruik kunnen deze standaardoorstukjes in sommige gevallen leiden tot vervorming van de gehoorgang.

Bij een standaardoorstukje heb je namelijk niet in de hand waar het stukje zich precies vastzet. Hierdoor bestaat de kans dat je de oorstukjes steeds dieper in de gehoorgang duwt om ze te fixeren. Maar als de oorstukjes en het speakertje langdurig met de randen in jouw gehoorgang drukken, kunnen daarin wel eens groeven ontstaan. Hierdoor kan het soms gebeuren dat de oorstukjes op den duur helemaal niet meer blijven vastzitten.

Micro-oorstukjes op maat

Dit probleem is op te lossen door micro-oorstukjes op maat te laten maken. Deze worden gemaakt van zacht siliconenmateriaal, voorzien van een antiseptische laklaag met microscopisch kleine zilverdeeltjes. De oorstukje-op-maat passen over de gehele oppervlakte van de gehoorgang, zodat de druk evenwichtig wordt verdeeld en er geen onnatuurlijke randen en vervormingen optreden.

Als er in jouw hoortoestel een luisterspoel is ingebouwd, kun je gebruikmaken van diverse aanvullende voorzieningen zoals soloapparatuur, ringleiding, een FM- of radiofrequent (IR)-systeem. Je krijgt daarmee bepaalde geluiden (bijvoorbeeld wat iemand vertelt via een microfoon of het geluid van jouw tv) versterkt via jouw hoortoestel binnen. Zet je jouw hoortoestel op de T-stand, dan hoor je alleen de geluiden van de soloapparatuur, ringleiding, FM- of IR-systeem en niet meer wat er om je heen wordt gezegd. Dat kan het gevoel van ‘buitengesloten voelen’ oproepen. Afhankelijk van de eigenschappen van jouw hoortoestel zijn er twee manieren om toch ook de omgevingsgeluiden op te vangen.

MT-stand

Beschik je over een hoortoestel die naast de gewone microfoonstand en de T-stand voor het gebruik van de ringleiding ook een MT-stand heeft, dan kun je jouw toestel op deze MT-stand zetten. Dit is een stand waarbij zowel omgevingsgeluiden als het geluid dat via de ringleiding wordt aangeboden versterkt worden. Ook op de meeste soloapparatuur zit zo’n gecombineerde stand.

Praktische oplossing

Beschikt jouw gehoorapparaat niet over een MT-stand, dan gebruiken veel hoortoesteldragers van twee toestellen de volgende oplossing: men zet het toestel van het beste oor op de T-stand en het toestel aan het andere oor op de gewone microfoonstand.

Ben jijzelf of is iemand in jouw omgeving verstandelijk beperkt, dan moet het wennen aan hoortoestellen afgestemd worden op jouw/zijn/haar verstandelijk niveau.

Licht verstandelijk beperkten

Heb je een licht verstandelijke beperking dan gaat het wennen aan hoortoestellen op de gebruikelijke wijze. Het in- en uitdoen en het aanzetten van het hoortoestel kan je oefenen bij jouw audicien. Hoortoestellen kunnen direct de gehele dag gedragen worden. Zo wen je snel aan de nieuwe, wellicht hardere en scherpere geluiden. Je kan zelf de voor- en nadelen van jouw hoortoestellen bespreken met je audicien. Eventueel met hulp van jouw begeleiders. Op basis van de aanwijzingen kan de audicien de gehoorapparaten bijstellen.

Matige tot ernstige verstandelijk beperkten

Voor mensen met een matige tot ernstige verstandelijke beperking gelden de volgende aanbevelingen.

• Bij de meeste mensen is het van belang dat de overgang naar het dragen van een hoortoestel in één keer wordt gemaakt en dat dit meteen wordt ingevoerd in het dagelijkse ritme. De overgang van horen zoals iemand gewend is naar versterkt horen wordt dan immers maar één keer (bij het indoen van het hoortoestel) per dag ervaren. Meerdere periodes per dag het hoortoestel dragen én weer uit doen vertraagt de gewenning en is vermoeiend. Bij mensen met gedragsproblemen en een laag ontwikkelingsniveau kan het dragen van het hoortoestel soms beter langzaam worden opgebouwd: tijdens die activiteit waarbij de verstandelijk beperkte het meeste profijt kan ervaren van het toestel. Bijvoorbeeld tijdens muziek luisteren, voorlezen of sociaal contact zonder storende achtergrondgeluiden. Er moet een goed herkenbare aankondiging en afsluiting van de draagtijd zijn en een herkenbaar verloop binnen de activiteit. Als iemand heeft ervaren dat het dragen van een hoortoestel voordelen oplevert en eraan gewend is geraakt kan de draagtijd worden uitgebreid. Dit uitbreiden kan echter niet of maar heel langzaam bij mensen die snel overprikkeld raken.
• De begeleiders moeten goed geïnformeerd worden over het gehoorverlies en de behandeldoelen. Het is een voorwaarde dat de begeleiders de hoortoestellen “accepteren” alvorens de verstandelijk beperkte deze kan accepteren. Daarbij kunnen begeleiders een zogenaamde hoortraining geven door geluiden te benoemen. Normaal aanwezige omgevingsgeluiden zoals een brom van een koelkast, het ruisen van een verwarming, het geluid van wind en regen, het fluiten van vogels kunnen nieuwe geluiden zijn. De begeleider kan de slechthorende leren wat deze geluiden betekenen. Deze begeleiding dient geïntegreerd te worden in de dagelijkse zorg. Tenslotte moeten begeleiders aandacht besteden aan zogenaamde geluidshygiëne: beperking van het omgevingslawaai en optimaliseren van de communicatie met de slechthorende.
• Waar mogelijk kan de akoestiek van de leefomgeving verbeterd worden. Dit maakt dat de slechthorende beter kan spraakverstaan, minder prikkels binnen krijgt en minder vermoeid raakt.